Bộ Xây dựng hiện đang lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết về gói tín dụng ưu đãi trị giá 100.000 tỷ đồng, được dự kiến huy động từ phát hành trái phiếu Chính phủ. Đây là một phần trong nỗ lực thực hiện Đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2021–2030.
Mục tiêu và phạm vi gói tín dụng
Mục tiêu của Nghị quyết nhằm:
- Đảm bảo nguồn vốn để xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp.
- Hỗ trợ các nhóm đối tượng chính sách xã hội, người nghèo, người gặp khó khăn về nhà ở, góp phần ổn định chính trị và bảo đảm an sinh xã hội.
Đề án phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội cần tổng nguồn vốn khoảng 500.000 tỷ đồng, trong đó 100.000 tỷ đồng từ gói tín dụng ưu đãi được đề xuất sẽ do Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH) phụ trách.
Nội Dung Đề Xuất
Lãi suất và thời gian giải ngân
- Lãi suất: Gói tín dụng này sẽ áp dụng mức lãi vay tương đương với lãi suất cho hộ nghèo, được Thủ tướng Chính phủ quyết định trong từng thời kỳ.
- Thời gian giải ngân: Dự kiến đến khi giải ngân hết gói tín dụng nhưng không muộn hơn ngày 31/12/2030.
Kế hoạch phân bổ giai đoạn 2025–2030
Gói tín dụng sẽ được phân bổ theo từng năm:
- 2025–2029: Mỗi năm giải ngân khoảng 16.500 tỷ đồng.
- 2030: Dự kiến giải ngân 17.500 tỷ đồng.
Nguồn huy động từ trái phiếu chính phủ
Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ:
- Giao Bộ Tài chính: Đánh giá khả năng phát hành trái phiếu Chính phủ, từ đó cấp vốn cho NHCSXH thực hiện các khoản vay mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo nhà ở xã hội.
- Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Bộ Tài chính: Phân bổ nguồn vốn trái phiếu hợp lý. Trong quá trình thẩm định các dự án hạ tầng khu công nghiệp, đảm bảo quỹ đất dành cho nhà ở công nhân theo quy định của Luật Nhà ở.
Vai trò của Ngân Hàng Nhà Nước và NHCSXH:
- Ngân hàng Nhà nước: Được giao phối hợp với NHCSXH tháo gỡ khó khăn, đảm bảo hiệu quả triển khai gói tín dụng.
- Ngân hàng Chính sách Xã hội: Lập đề án phát hành trái phiếu Chính phủ được bảo lãnh, trình Thủ tướng phê duyệt và quản lý nguồn vốn theo quy định.
Hỗ trợ từ địa phương:
Các địa phương cần đưa ra giải pháp cụ thể để rút ngắn thủ tục hành chính, bao gồm:
- Lập và phê duyệt dự án.
- Giao và cho thuê đất.
- Giải phóng mặt bằng.
- Thúc đẩy thủ tục đầu tư xây dựng.
Những biện pháp này sẽ khuyến khích doanh nghiệp tham gia phát triển các dự án nhà ở xã hội, từ đó tăng nguồn cung và tận dụng hiệu quả nguồn vốn ưu đãi.
Việc hoàn thiện và triển khai gói tín dụng 100.000 tỷ đồng sẽ góp phần giải quyết nhu cầu nhà ở cấp bách cho các đối tượng thu nhập thấp và công nhân, đảm bảo mục tiêu an sinh xã hội của quốc gia.
Hiện nay, các chương trình phát triển nhà ở xã hội tại Việt Nam đang được hỗ trợ từ hai nguồn vốn chính. Thứ nhất là gói tín dụng 120.000 tỷ đồng được các ngân hàng thương mại tự cân đối vốn để triển khai. Thứ hai là nguồn vốn từ Ngân hàng Chính sách Xã hội, thực hiện theo quy định của Nghị định 100 về phát triển nhà ở xã hội với nguồn tài chính lấy từ ngân sách Nhà nước.
Chi tiết về gói tín dụng 120.000 tỷ đồng: Theo Bộ Xây dựng, gói tín dụng này được triển khai nhằm hỗ trợ vay đầu tư xây dựng và mua nhà ở xã hội với mức lãi suất ưu đãi, thấp hơn khoảng 1,5 – 2% so với mức lãi suất vay thương mại trung bình tại bốn ngân hàng thương mại lớn của Nhà nước. Tuy nhiên, sau hơn một năm thực hiện, gói tín dụng này ghi nhận tỷ lệ giải ngân rất thấp. Nguyên nhân chủ yếu được cho là mức lãi suất và các điều kiện vay chưa thực sự phù hợp hoặc đủ hấp dẫn đối với người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị và công nhân làm việc tại các khu công nghiệp.
Hiện tại, lãi suất vay từ gói tín dụng này được quy định như sau:
– Đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội: 7%/năm.
– Đối với người mua nhà ở xã hội: 6,5%/năm.
Tính đến cuối quý III năm 2024, tổng dư nợ của gói tín dụng đạt khoảng 1.783 tỷ đồng. Trong đó:
– Đối với doanh nghiệp:
- 15 dự án đủ điều kiện đã ký hợp đồng tín dụng, với tổng mức cam kết cấp tín dụng là 4.200 tỷ đồng.
- Dư nợ thực tế đạt 1.633 tỷ đồng.
– Đối với người mua nhà: Gói tín dụng này đã giải ngân được khoảng 150 tỷ đồng, hỗ trợ người mua nhà tại 12 dự án khác nhau.
Mặc dù đã có những bước tiến nhất định, gói tín dụng này vẫn gặp nhiều thách thức trong việc mở rộng và tăng tốc giải ngân để đáp ứng nhu cầu nhà ở xã hội tại Việt Nam, đặc biệt là cho nhóm người thu nhập thấp và công nhân.
