Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa đưa ra đề xuất giảm mức thu tiền sử dụng đất khi bán lại nhà ở xã hội riêng lẻ sau 5 năm từ 50% xuống còn 20%. Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh góp ý cho dự thảo sửa đổi Nghị định 100/2024, nhằm giảm gánh nặng tài chính cho người dân và thúc đẩy giao dịch nhà ở xã hội.
Quy định hiện hành về tiền sử dụng đất Nhà Ở Xã Hội
Theo quy định hiện hành tại Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 100/2024, khi bán lại nhà ở xã hội riêng lẻ sau 5 năm kể từ thời điểm mua, người bán phải nộp 50% tiền sử dụng đất.
Mức thu này được tính dựa trên bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành tại thời điểm bán lại. Mục đích của quy định là nhằm thu hồi một phần giá trị đất đã được miễn khi người dân mua nhà ở xã hội.
Nội Dung Đề Xuất
Tuy nhiên, HoREA cho rằng quy định này đang gây khó khăn cho người dân. Việc điều chỉnh bảng giá đất tiệm cận giá thị trường khiến chi phí sử dụng đất tăng cao, dẫn đến khoản tiền sử dụng đất phải nộp khi bán lại nhà ở xã hội trở thành gánh nặng tài chính lớn.
Điều này làm giảm tính thanh khoản của nhà ở xã hội, khiến người dân gặp khó khăn khi muốn chuyển nhượng.
Đề xuất giảm mức thu xuống 20%
HoREA đề xuất giảm mức thu tiền sử dụng đất từ 50% xuống 20% khi bán lại nhà ở xã hội riêng lẻ sau 5 năm. Theo Hiệp hội, mức thu 20% sẽ:
– Giảm gánh nặng tài chính: Giúp người dân dễ dàng bán lại nhà ở xã hội, đặc biệt là những người có nhu cầu chuyển đổi chỗ ở hoặc cải thiện điều kiện sống.
– Duy trì tinh thần ưu đãi: Vẫn đảm bảo chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, bởi người mua nhà ở xã hội đã được miễn tiền sử dụng đất một lần khi mua.
– Đồng bộ với quy định khác: HoREA dẫn chứng rằng Bộ Tài chính hiện đề xuất mức thu 30% tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở. Vì vậy, mức thu 20% đối với nhà ở xã hội là hợp lý và phù hợp với chính sách ưu đãi.
Hiệp hội nhấn mạnh rằng mức thu 20% không chỉ giúp người dân dễ dàng giao dịch mà còn đảm bảo ngân sách nhà nước vẫn thu được một phần giá trị đất, đồng thời giữ nguyên quyền lợi cho người mua nhà ở xã hội.
Ý kiến trái chiều và nguy cơ lợi dụng chính sách
Mặc dù đề xuất của HoREA nhận được sự đồng tình từ một số phía, nhưng cũng tồn tại ý kiến lo ngại rằng việc giảm mức thu quá sâu có thể gây ra một số vấn đề:
– Ảnh hưởng đến ngân sách địa phương: Giảm mức thu tiền sử dụng đất từ 50% xuống 20% có thể làm giảm nguồn thu ngân sách, đặc biệt ở các địa phương phụ thuộc vào nguồn thu từ đất đai.
– Nguy cơ lợi dụng chính sách: Một số cá nhân có thể mua nhà ở xã hội không nhằm mục đích an cư mà để đầu cơ, kiếm lời từ việc chuyển nhượng sau 5 năm, đi ngược lại mục tiêu hỗ trợ người thu nhập thấp.
Để giải quyết các lo ngại này, HoREA đề xuất cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo nhà ở xã hội được sử dụng đúng mục đích và đến đúng đối tượng thụ hưởng.
Quy định về Nhà Ở Xã Hội theo Luật Nhà Ở 2023
Theo Luật Nhà ở 2023 và Nghị định 100/2024, các quy định về nhà ở xã hội bao gồm:
Miễn nộp tiền sử dụng đất: Đối với căn hộ nhà ở xã hội, người bán lại sau 5 năm không phải nộp tiền sử dụng đất. Tuy nhiên, với nhà ở xã hội riêng lẻ, mức thu hiện hành là 50%.
Đối tượng được mua nhà ở xã hội:
- Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo ở khu vực đô thị.
- Công nhân, lao động tại khu công nghiệp.
- Cán bộ, công chức, viên chức; sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công an nhân dân.
- Người có công với cách mạng.
- Người trả lại nhà công vụ.
- Học sinh, sinh viên.
- Hộ gia đình bị thu hồi đất, giải tỏa chưa được bồi thường bằng nhà hoặc đất ở.
Điều kiện thu nhập:
- Thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân thường xuyên.
- Thu nhập bình quân không vượt quá mức do Chính phủ quy định (hiện tại là 15 triệu đồng/tháng đối với cá nhân và 30 triệu đồng/tháng đối với vợ chồng).
Điều kiện về nhà ở: Người muốn được hưởng chính sách nhà ở xã hội chỉ được hưởng một lần và chưa sở hữu nhà ở, hoặc diện tích nhà ở bình quân dưới 10 m²/người.
Kết luận
Đề xuất giảm mức thu tiền sử dụng đất khi bán lại nhà ở xã hội từ 50% xuống 20% của HoREA được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân, đồng thời thúc đẩy tính thanh khoản của loại hình nhà ở này. Tuy nhiên, cần có các biện pháp quản lý chặt chẽ để tránh tình trạng lợi dụng chính sách.
Dự thảo sửa đổi Nghị định 100/2024 đang được xem xét, và đề xuất của HoREA có thể là bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện chính sách nhà ở xã hội, đảm bảo quyền lợi cho người thu nhập thấp và phù hợp với thực tiễn thị trường.
